Sẵn sàng tiếp sức Gen Z đi thi
Điển trai và rất tự tin... dàn cầu thủ của đội bóng Trường ĐH Công nghệ Nanyang (từ Singapore) đã có mặt tại TP.HCM, chính thức nhập cuộc và sẵn sàng cháy hết mình tại giải bóng đá Thanh Niên sinh viên quốc tế 2025 - cúp THACO. Đại diện Singapore đã hội quân từ đầu tháng 3 để chuẩn bị cho giải bóng đá Thanh Niên sinh viên quốc tế 2025 - cúp THACO, với tần suất tập luyện kết hợp đá giao hữu liên tục. Họ chung bảng B với Trường ĐH Malaysia và đội Trường ĐH VH-TT-DL Thanh Hóa.Đây được xem là bảng đấu khó nhằn khi đại diện Việt Nam là tân vương của giải TNSV THACO cup 2025 với hành trình thuyết phục. Trong khi đó, đại diện Malaysia sở hữu nhiều cầu thủ đang thi đấu tại giải M3 của Malaysia, với lực lượng tập hợp từ 2 CLB UiTM United và MUFT."Chúng tôi chưa biết các đội sẽ chơi thế nào. Tôi nghĩ mục tiêu của chúng tôi khi tham gia giải đấu này trước hết là để tích lũy kinh nghiệm, thứ hai là cống hiến hết sức mình và cho mọi người biết đội bóng Singapore có thể làm được gì. Đó là điều quan trọng nhất mang chúng tôi tới sân chơi này. Tôi chỉ có thể nói rằng tất cả chúng ta đều cố gắng trở thành người giỏi nhất nên chúng tôi chắc chắn sẽ cố gắng hết mình và giành chiến thắng", trung vệ Benjamin Yi Sheng Chik chia sẻ ngay khi cùng các cầu thủ Trường ĐH Công nghệ Nanyang đặt chân đến TP.HCM.Đại diện Singapore sẽ đá trận ra quân lúc 18 giờ ngày 22.3 với Trường ĐH Malaysia, sau đó gặp Trường ĐH VH-TT-DL Thanh Hóa lúc 18 giờ ngày 24.3.Trước đó, sau khi có kết quả bốc thăm, trưởng đoàn Bin Juffri cũng chia sẻ, tinh thần quan trọng nhất chính là chiến đấu hết mình, bởi thắng thua là điều rất khó nói.Dựng chuyện người sống thành người chết để lừa đảo kêu gọi từ thiện
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Doanh nhân an trú - hành trình du lịch thiền tịnh, tận hưởng thảnh thơi
Mới đây, iFixit đã công nhận Galaxy S25 Ultra là mẫu "điện thoại Galaxy dễ sửa chữa nhất trong nhiều năm" nhờ vào thiết kế thân thiện với người dùng. Cụ thể, Galaxy S25 Ultra sử dụng 4 thanh nhỏ để giữ pin cố định, điều này cho phép người dùng dễ dàng tháo pin chỉ bằng cách kéo các thanh này lên.Phương pháp này đơn giản hơn nhiều so với cách tháo pin của iPhone. iFixit cho rằng sự thay đổi này chủ yếu là do luật Quyền sửa chữa ở châu Âu mà không phải từ mong muốn của Samsung trong việc giúp người tiêu dùng dễ dàng sửa chữa điện thoại.Mặc dù vậy, iFixit cho rằng Samsung vẫn còn nhiều điều cần cải thiện để điện thoại Galaxy có thể đạt được mức độ sửa chữa như mong đợi. Theo đó, mọi điểm tiếp xúc trên điện thoại, từ mặt trước đến mặt sau, đều cần thêm keo dán trong quá trình sửa chữa, điều này có thể gây khó khăn cho người dùng.Bên cạnh việc tháo lắp pin dễ dàng, iFixit cũng đánh giá cao một lợi thế khác của Galaxy S25 Ultra chính là thiết kế camera dạng mô-đun, giúp việc mở vỏ camera và thay thế các thành phần bên trong trở nên dễ dàng hơn. Người dùng có thể lựa chọn linh kiện thay thế từ bên thứ ba thay vì chỉ sử dụng linh kiện chính hãng của Samsung.Về điểm số khả năng sửa chữa, iFixit đã chấm Galaxy S25 Ultra mức 5/10, cao hơn so với các thế hệ trước nhưng vẫn thấp hơn so với 7/10 của iPhone 16 Pro Max và 9/10 của HMD Skyline.
Sáng 31.1 (mùng 3 Tết Nguyên đán), hàng chục ngàn người đổ về phố cổ Hội An du xuân khiến các tuyến đường chính như Trần Phú, Bạch Đằng, Nguyễn Thái Học… và các cây cầu dẫn vào khu phố cổ đều chật kín người.Những ngày đầu năm, dòng người chen chân từng chút một trong không gian chật hẹp của phố cổ Hội An. Ngoài du khách trong nước thì rất đông du khách quốc tế cũng tìm đến đây để tham quan, ngắm cảnh…Phố cổ Hội An cũng được trang trí rực rỡ chào đón năm mới 2025, vì vậy người dân, du khách đứng ở bất cứ đâu cũng có thể check-in, chụp ảnh. Nhiều du khách lựa chọn trang phục áo dài truyền thống của Việt Nam để ghi lại những khoảnh khắc đẹp ở Hội An.Chị Đoàn Lê Yên Nhi (24 tuổi, du khách từ TP.HCM), cho biết đây là lần đầu tiên chị đến tham quan phố cổ Hội An dịp tết cổ truyền, đến đây chị Nhi cảm giác bị ngộp vì lượng người đổ về tham quan quá đông."Thật sự Hội An những ngày này rất đẹp và sôi động. Tôi cũng như người thân rất thích thú với cảm giác ngồi thuyền dạo sông Hoài ngắm phố cổ và tự tay thả những chiếc đèn hoa đăng nhỏ xinh, đầy màu sắc, mang theo ước niệm về tài lộc, sức khỏe, bình an cho bản thân và gia đình trong năm mới", chị Nhi bày tỏ.Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, TP.Hội An tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, vui chơi giải trí sôi động chào đón tết đến xuân về như chương trình "Tết sum vầy - Xuân chia sẻ"; "Xuân ấm áp - Tết yêu thương"; Hội hoa Xuân, Hội báo Xuân…Bên cạnh đó, từ 29.1 - 8.2, tại Vườn tượng An Hội sẽ diễn ra không gian trưng bày các làng nghề thủ công truyền thống. Hội đón giao thừa Ất Tỵ sẽ diễn ra với các chương trình nghệ thuật, bắn pháo hoa tầm thấp chào năm mới. Thời khắc đón giao thừa, các di tích, đình, chùa, trường học… trên địa bàn thành phố sẽ gióng chuông, chiêng, trống chào năm mới Ất Tỵ.Ngoài ra, các hoạt động biểu diễn nghệ thuật hát bội, giao lưu âm nhạc cổ truyền, các trò chơi dân gian bài chòi, bịt mắt đập nồi, trò chơi dân gian "Vui đón xuân mới" để phục vụ người dân và du khách. Từ ngày 28 - 31.1, Hội An tạm dừng hoạt động bán vé khu phố cổ và các làng nghề trên địa bàn thành phố…
Kinh hoàng xe 'siêu trường - siêu trọng' vượt ẩu trên đèo, suýt gây tai nạn
Sáng 10.2, Tỉnh ủy Đồng Tháp tổ chức hội nghị công bố quyết định của Ban Bí thư T.Ư Đảng về việc cho ông Phạm Thiện Nghĩa, Phó bí thư, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, nghỉ hưu trước tuổi theo nguyện vọng kể từ ngày 15.2.Ông Phạm Thiện Nghĩa (59 tuổi, quê quán H.Lấp Vò, Đồng Tháp). Ông từng đảm nhận các chức vụ: Phó chánh Văn phòng UBND tỉnh, Giám đốc Sở Công thương, Bí thư Huyện ủy Tháp Mười, Trưởng ban Nội chính Tỉnh ủy, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp. Tháng 12.2020, HĐND tỉnh Đồng Tháp khóa 9, nhiệm kỳ 2020 - 2025 tổ chức kỳ họp lần thứ 17 bầu ông Phạm Thiện Nghĩa giữ chức Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, thay ông Nguyễn Văn Dương nghỉ hưu.Phát biểu tại buổi trao quyết định, ông Lê Quốc Phong, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp, ghi nhận và đánh giá cao quá trình cống hiến của ông Phạm Thiện Nghĩa góp phần phát triển Đảng bộ tỉnh Đồng Tháp và quá trình vươn lên của đất sen hồng. Ông Phong nhấn mạnh, trong quá trình công tác, ông Phạm Thiện Nghĩa luôn là cán bộ có trách nhiệm, trăn trở với công việc được giao, trong các mối quan hệ luôn đoàn kết, hòa đồng với đồng chí, đồng nghiệp và luôn thể hiện bản lĩnh, tinh thần trách nhiệm của người "đứng mũi chịu sào" trong công việc.Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp mong muốn sau khi nghỉ hưu, ông Phạm Thiện Nghĩa sẽ tiếp tục cống hiến, chia sẻ kinh nghiệm quý báu của bản thân để các cấp lãnh đạo tỉnh điều hành phát triển địa phương.